Katılım Sigortacılığı Nedir?

Katılım sigortacılığı; fertlerin birleşerek, içlerinden zarara maruz kalan katılımcıların zararının tazmin edilmesi üzerine yaptıkları bir yardımlaşmadır. Bu sistemde toplanan paralar yardımlaşma sandığı ya da risk fonu olarak adlandırılan prim havuzunda birikir ve katılımcılardan hasara uğrayanların zararları bu havuzdan tazmin edilir.

Diğer bir deyişle Katılım Sigortacılığı; Katılımcıların kendileri ile diğer katılımcıların tazminat ödemelerine ilişkin taleplerinin karşılanmasını teminen oluşturulan risk fonuna katkıda bulundukları, söz konusu fonun sigortacılık faaliyeti yapmasına izin verilmiş bir sigorta şirketi tarafından katılım finans ilkelerine uygun olarak yönetildiği ve ortak risk paylaşımı ile dayanışma esaslarına dayanan sigorta türünü ifade etmektedir.

Temel ilke yardımlaşma olmakla birlikte, katılımcılarımızdan topladığımız katkı primlerini faiz içermeyen katılım fonlarında değerlendirilir.

Katılım sigortacılığı; fertlerin birleşerek, içlerinden zarara maruz kalan katılımcıların zararının tazmin edilmesi üzerine yaptıkları bir yardımlaşmadır. Bu sistemde toplanan paralar yardımlaşma sandığı ya da risk fonu olarak adlandırılan prim havuzunda birikir ve katılımcılardan hasara uğrayanların zararları bu havuzdan tazmin edilir.

Diğer bir deyişle Katılım Sigortacılığı; Katılımcıların kendileri ile diğer katılımcıların tazminat ödemelerine ilişkin taleplerinin karşılanmasını teminen oluşturulan risk fonuna katkıda bulundukları, söz konusu fonun sigortacılık faaliyeti yapmasına izin verilmiş bir sigorta şirketi tarafından katılım finans ilkelerine uygun olarak yönetildiği ve ortak risk paylaşımı ile dayanışma esaslarına dayanan sigorta türünü ifade etmektedir.

Temel ilke yardımlaşma olmakla birlikte, katılımcılarımızdan topladığımız katkı primlerini faiz içermeyen katılım fonlarında değerlendirilir.

Katılım Sigortacılığı Genel İlkeleri

• Yardımlaşma unsurunun/amacının bulunması
• Katkı Primlerinin toplandığı prim havuzunun katılımcılara ait olması, şirkete ait bir mülkiyetin bulunmaması
• Sermayedara ait varlıkların ve katılımcılardan toplanan katkı primlerinin şirket Danışma Komitesi tarafından cevaz verilen faiz dışı piyasa araçlarında (katılım bankaları, sukuk, BIST katılım endeksi, kıymetli metaller, döviz vb.) değerlendirilmesi.
• Katılım Sigortacılığı ürünlerine ait tüm hususların ilgili mevzuata uygunluğunun danışma komitesi tarafından denetlenmesi .
• Katılım Sigortacılığı kapsamında yapılan tüm işlem ve değişikliklerin danışma komitesi onayına istinaden yürürlüğe alınması.

Katılım Sigortacılığı İle Geleneksel Sigorta Arasındaki Farklar

Katılım Sigortacılığı Modelleri

Mudarebe Modeli

Özellikle Malezya, Endonezya gibi uzak doğu ülkelerinde benimsenen bir modeldir.

Mudarebe modelinde şirket toplanan primlerin işletilmesinden ve idaresinden sorumlu bir müteşebbis gibi hareket etmektedir. İşletilen havuzda dönem sonu kalan bakiye ve havuza ait meblağdan elde edilen yatırım kazancı şirket ve havuz arasında önceden belirlenmiş bir oran dahilinde paylaştırılır.

Dönem içerisinde oluşan direkt ve dolaylı hasar giderleri ile retekâfül / reasürans giderleri katılımcı havuzundan karşılanmakta, diğer giderler ise şirketin kendi sermayesi tarafından üstlenilmektedir.

Vekâlet Modeli

Bu modelin temel ilkesi şirketin poliçe sahibinin vekili gibi hareket etmesidir. Şirketin rolü havuza ait tüm işlemleri önceden belirlenmiş maktu veya nis bi bir ücret mukabilinde yerine getirmektir. Şayet bu işlemlerden şirket pay almıyorsa bu sisteme “Ücretsiz Vekalet” ücret alıyorsa “Ücretli Vekâlet” adı verilir.

Bu modelde şirketin alacağı vekâlet ücreti dönem başlarında belirlenir. Genel yönetim giderleri şirketin vekâlet ücretinden karşılanır ve bu ücretin yetmediği durumlarda şirket sahipleri bu eksiği kendileri karşılar. Giderlerin alınan ücretten düşülmesi ve varsa yatırım gelirlerinden şirketin payının eklenmesi sonucu şirketin kazancı ortaya çıkar. Havuzda kalan miktar ise poliçe sahiplerine aittir, şirket herhangi bir pay alamaz.

Hibrit Model

Hibrit model mudarebe ve vekâlet modellerin karması olarak ortaya çıkmış bir sistem olup hâlihazırda dünya üzerinde sıklıkla uygulanan bir modeldir.

Bu modelde teknik yani sigortacılık işlemleri için vekâlet, mali yatırım işlemleri için ise mudarebe usulü benimsenmektedir.

Vekâlet Vakif Modeli

Tercih ediliş bakımından pek sık rastlanılmayan ve genellikle Pakistan'da örnekleri görülen Vakıf modelinde sigorta şirketi bir vakıf veya bağış kurumu oluşturmaktadır. Katılımcılar, kurulan vakıfta oluşturulan fona katkıda bulunmaktadırlar. Diğer işleyiş kuralları ise vekâlet modelindeki gibidir.